Aoife Fleming

VN Jongerenvertegenwoordiger Duurzame Ontwikkeling

Aoife was al een tijd bezig met duurzaamheid in haar omgeving. Zo heeft ze bijvoorbeeld de collegeserie Duurzaamheid & Recht georganiseerd voor haar medestudenten. Tegelijkertijd zag ze de enorme urgentie en omvang van de klimaatcrisis, en wilde ze zich internationaal inzetten om bij te dragen aan een oplossing.

Wat doe jij als VN jongerenvertegenwoordiger?

Als jongerenvertegenwoordiger spreek ik met jongeren in Nederland over het klimaat. Veel jongeren maken zich zorgen om hun toekomst. Daarnaast spreek ik ook met mijn collega’s uit het buitenland. Ook daar maken ze zich zorgen, alleen daar gaat het niet om de toekomst maar is klimaatverandering al dagelijkse realiteit. Ik probeer deze verhalen altijd te delen met jongeren in Nederland. Door het delen van deze verhalen probeer ik hier meer begrip voor te kweken. Klimaatverandering is een grensoverschrijdende crisis, daarom moeten we ook over de grenzen heen samenwerken.

Ik denk internationaal ook mee over hoe jongeren betrokken kunnen worden bij klimaatactie. Zo heb ik een groep voorgezeten waarbij we aanbevelingen aan meer dan honderd landen hebben gedaan over jongerenparticipatie.

Wie inspireert jou en aan wie neem je een voorbeeld?

Mary Robinson inspireert mij enorm. Ze was de eerste vrouwelijke president van Ierland, én de eerste High Commissioner for Human Rights (de mensenrechtencommissaris van de VN). Als jonge vrouw zette ze zich al in voor vrouwenrechten. Zo heeft ze in de jaren ‘80 in een streng katholiek Ierland gepleit voor toegang tot anticonceptie. Nu zet ze zich in voor klimaatrechtvaardigheid, met specifieke aandacht voor vrouwen en minderheden. Ook heb ik geweldige collega jongerenvertegenwoordigers in het buitenland die met een enorme morele overtuiging en onverschrokkenheid onrecht tot aan het hoogste niveau aankaarten bij de VN. Met name mijn vrouwelijke collega’s zijn een enorm voorbeeld voor mij.

Aan wie zou jij nog graag een vraag willen stellen en welke vraag zou dit dan zijn?

Ik zou aan iedereen die betrokken is geweest bij de fossiele industrie willen vragen hoe het kan dat we in deze klimaatcrisis terecht zijn gekomen. Hoe kan het dat eilanden verdwijnen? Dat waterschaarste toeneemt? Dat de grootste bedreiging voor veiligheid en vrede vandaag de dag klimaatverandering is? Ik zou willen begrijpen hoe we op deze koers terecht zijn gekomen.

Wat zou je de mensen willen meegeven?

Ik zou iedereen willen vragen om klimaatverandering gezamenlijk als mensheid aan te pakken. Dit klinkt heel groot, maar dat betekent dat we oog hebben voor degenen die het hardst geraakt worden en vaak het minst hebben bijgedragen. Dat we bereid zijn een hand uit te steken naar de slachtoffers van droogte, verdwijnende eilanden, conflicten die voortkomen uit steeds schaarsere bronnen.

Mijn droom is dat klimaatverandering heel anders wordt aangepakt dan veel andere problemen waar we mee zitten. Niet ieder voor zich, maar juist solidair met elkaar. We moeten handelen vanuit klimaatrechtvaardigheid. Mijn droom is dat de hoogste rechter ter wereld vertelt hoe klimaatrechtvaardigheid eruit ziet, en hierbij bescherming van de rechten van de huidige én toekomstige generaties als uitgangspunt neemt. Met jongeren uit Oceanië en de Cariben is dat mijn vraag aan de VN.

Hoe zie jij de toekomst?

Ik zie bij jongeren een enorme flexibiliteit voor nieuwe vormen van samenleven. Ik denk dat jonge generaties in staat zijn zich een wereld voor te stellen waarbij onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen herzien, en we de opwarming van de aarde beperken. Ik hoop dat er in die toekomst ook oog is voor de kwetsbaarste groepen die het minst aan historische CO2-uitstoot hebben bijgedragen en het hardst geraakt worden.

En tot slot, wie zou jij graag in het zonnetje willen zetten en waarom?

Ik zou graag mijn collega’s uit Oceanië in het zonnetje willen zetten, en met name Solomon van de Salomonseilanden, en Vishal uit Fiji. Al jaren zetten zij zich als klimaat- en mensenrechtenactivisten in voor een duurzamere toekomst.

Leonard Burtscher

Leonard is astronoom en doet onderzoek naar hoe grote zwarte gaten hun “voedsel” krijgen, maar daarbij verliest hij onze aarde niet uit het oog. Hij werkt voor Astronomers for Planet Earth. Hieronder gaan wij met Leonard in gesprek.

Hoe en wanneer ben jij op het pad, Astronomers for Planet Earth, terecht gekomen?

Het begon allemaal gedurende de zomer van 2019 bij het jaarlijks congres van de European Astronomical Society in Lyon, Frankrijk. Er was een hittegolf en het was dus bloedheet in de universitaire gebouwen waar de conferentie plaatsvond. Samen met mijn collega’s begon ik te discussiëren en wij vroegen ons af of deze hitte in de toekomst misschien wel het nieuwe ‘normaal’ zou worden. Wij stelde onszelf de vraag of wij, sterrenkundigen, eigenlijk deel van het probleem of deel van de oplossing van het klimaatprobleem willen zijn. Wij, als sterrenkundigen, reizen rond de wereld, gebruiken ontzettend veel energie voor observatoria en supercomputers. Ook wij zijn medeverantwoordelijk voor de opwarming van de aarde. 

Deze vraag was voor mij en enkele Europese collega’s, de aanzet om “Astronomers for Future” te beginnen. Kort daarna hoorden wij dat er een vergelijkbaar initiatief was gelanceerd vanuit de VS, “Astronomers for Planet Earth” en besloten daarom om samen te gaan onder één naam. Als “Astronomers for Planet Earth” willen wij, samen met onze collega’s, ervoor zorgen dat de sterrenkunde duurzaam wordt: minder vliegen, groene stroom, minder afval bij vergadering en dergelijke. Wij vinden het belangrijk dat wij niet alleen praten, maar zelf ook doen wat wij zeggen. Daarnaast, en dat is misschien wel het belangrijkste deel van ons werk, willen wij met ons initiatief laten zien hoe bijzonder de aarde is.

Als je naar de aarde kijkt vanuit het heelal, dan zie je dat de aarde maar één “Pale Blue Dot” is; een klein puntje in het blijkbaar oneindig grote niks van het heelal. Ik denk dat je met dit perspectief onmiddellijk moet begrijpen hoe bijzonder en hoe eenmalig deze aarde voor ons mensen is. 

Wij weten wat wij moeten doen om de klimaat-, en biodiversiteitscrisis op te lossen, maar dit doen wij niet. Waarom niet? Omdat we denken dat dit vast wel goed komt. Maar wat als het niet goed komt? Wat dan?…

Wij kennen geen andere aarde zoals deze, wij hebben er maar één. Wij moeten zuiniger en duurzamer omgaan met onze aarde. Er is geen andere optie. Ik denk dat deze houding: “er is geen alternatief om de wereld te “redden”,  duidelijk gemaakt kan worden met behulp van het sterrenkundig perspectief op de aarde.

Wie inspireert jou, en waarom?

Ik vind inspiratie in mensen die doen wat ze doen om een groter doel te bereiken en dus niet alleen om zelf meer macht, geld of prestige te krijgen. Een voorbeeld hiervan is Carl Sagan. Het was Carl Sagan’s die initieerde om de “Pale Blue Dot” foto te nemen; een foto van de aarde met de grote uitgestrektheid van het heelal als achtergrond. Hij was ook erg actief om onzin als onzin te benoemen; hij was een moderne filosoof van de verlichting. Ook vind ik het zeer inspirerend wat Greta Thunberg, en zo veel andere jonge mensen overal in de wereld doen voor het klimaat. Dit neemt soms behoorlijke persoonlijke risico’s met zich mee, bijvoorbeeld bij meisjes die voor het klimaat staken in Nigeria! Dat moet des te meer reden voor ons zijn, om in het rijke, democratische Europa sneller tot actie te komen!

Aan wie zou jij nog graag een vraag willen stellen en welke vraag zou dit dan zijn?

Ik zou graag een vraag willen stellen aan de Duitse bondskanselier Angela Merkel. Zij is natuurkundige en is één van de machtigste mensen van Europa. Zij begrijpt heel goed wat de klimaatcrisis is en wat wij eigenlijk zouden moeten doen. Toch doet zij dit niet, de Duitse kolencentrales zullen namelijk nog veel te lang lopen, tot 2038! Waarom? Hoe kan zij goed slapen terwijl zij weet dat zij veel meer had kunnen doen? 

Wat wil je de mensen vandaag de dag meegeven, welk advies zou je hen willen geven?

Als anderen graag iets voor het klimaat willen doen, dan zou ik ze willen adviseren om bij zichzelf te beginnen. Daarnaast is het belangrijk om met anderen erover te praten. Niks is belangrijker dan dat we met z’n allen tot de conclusie komen dat verandering nu en snel nodig is. Schrijf een brief aan lokale, nationale of Europese politici, neem deel aan een klimaatmars of aan een actie van een klimaatgroep zoals Extinction Rebellion. En blijf vooral praten over de klimaatcrisis met je vrienden en familie. Wees daarbij optimistisch, want deze crisis kunnen we oplossen. We moeten het maar doen!

Ik kijk zelf eigenlijk meestal optimistisch naar de toekomst. Technische veranderingen maken groene energie nu goedkoper dan fossiele energie, meer en meer mensen pakken de fiets en de trein in plaats van hun eigen auto en er is een (langzame) trend naar verbetering bij de houding van dieren. Ik denk wel dat deze transitie sneller moet gebeuren en dat kan ook, als wij het maar willen. Ik vrees dat de schaar tussen arm en rijk verder opengaat, dat we nog meer miljardairs zullen krijgen en deze te veel (meestal egoïstisch) invloed hebben. Ik vrees niet voor de toekomst van techniek (bijvoorbeeld AI of robots) — ik denk dat deze een grote hulp voor mensen kunnen zijn, als we ze dan maar goed inzetten.

Mijn droom is dat er met de nieuwe regering in de VS een wereldwijde beweging komt in de verduurzaming van ons bestaan. Dat de Europese Green Deal een échte groene deal wordt en dat dat niet alleen zo heet. Dat we over 10-20 jaren in groene, mooie steden leven, met veel minder auto’s, veel meer bomen en ruimte voor mensen. Dat we tegelijkertijd ook een einde kunnen maken aan het turbokapitalisme en meer waarde zien in een goede omgang met mensen en de natuur. De toekomst zou zo mooi kunnen zijn. Het is echt alleen aan ons om het te doen!