Download de kracht van onderop, de evaluatie en vooruitblik van Stichting 2030

Sinds januari 2020 brengt Stichting 2030 in Leiden een beweging op gang rondom de duurzame ontwikkelingsdoelen (sdg’s) van de Verenigde Naties. De nadruk ligt hierin op de bijdrage die mensen uit zichzelf leveren: van onderop. In september 2021 liet deze beweging voor het eerst groot van zich horen tijdens Festival 2030. Op basis van gesprekken met deelnemers en partners, een online survey en de geboekte resultaten hebben we een evaluatie en vooruitblik geschreven: De kracht van onderop.

Om Leiden van onderop in beweging te krijgen, richten we ons op community building rondom de zeventien sdg’s, met daarin een bijzondere rol voor verbeelding, positief activisme en creativiteit. Stichting 2030 is in de kern een organisatie die mensen bij elkaar brengt, netwerken versterkt en bestaande acties versnelt en zo een beweging bouwt. Zeventien doelen bleken te veel om een gerichte beweging op gang te brengen. In het vervolg kunnen we ons beter beperken tot enkele meer toepasselijke doelen waaraan veel mensen zich kunnen verbinden.

De stad bleek een goed podium voor de duurzame ontwikkelingsdoelen, want in Leiden (en de regio) zijn nagenoeg alle kennis, creativiteit en kunde aanwezig om bij te dragen aan de verwezenlijking van deze doelen. Tegelijk is er een goed nationaal netwerk waarop Leiden kan terugvallen, en waarmee Stichting 2030 een goede relatie heeft opgebouwd.

Aandachtspunt blijft om iedereen mee te laten doen en de vruchten te laten plukken van deze beweging. Sommige Leidenaren voelen zich niet aangesproken of zijn zelfs uitgesproken tegen duurzame ontwikkeling, terwijl ze hier vaak in hun eigen buurt wel invulling aan geven. Het oplossen van deze ogenschijnlijke tegenstelling ziet Stichting 2030 als een belangrijke taak.

Tijdens het festival hebben we bijna vijfhonderd activiteiten van ongeveer tweehonderd partners bij elkaar gebracht. Dit hadden er ook tweeduizend kunnen zijn: er is veel aanbod. Met 23.360 bezoekers in totaal hebben we de doelstelling van 25.000 net niet gehaald, maar indachtig de toen geldende coronamaatregelen die enkele activiteiten onmogelijk maakten, is dit een uitstekend resultaat. Ook bleek dat september voor sommige netwerken in de stad niet de beste maand is: zeker leerkrachten en docenten, scholieren en studenten en vrijwilligersorganisaties zijn beter in staat iets te organiseren in de periode voor de zomervakantie.

De reacties op het festival zijn goed en geven vertrouwen in de toekomst. Deelnemers wilden graag meer leren over wat ze in de eigen buurt kunnen doen. Partners zochten nog meer samenwerkingen, ook buiten de gebaande paden. Omdat de betrokkenheid en inzet van de Leidenaren van een hoger niveau waren dan we bij aanvang dachten, zijn de ambities voor een vervolg ook hoger. Het moet op termijn haalbaar zijn om een ruime meerderheid van de Leidenaren bewust te betrekken bij en mee te laten doen aan de duurzame ontwikkelingsdoelen.

Een logisch vervolg op de activiteiten voor Leiden is om de aangescherpte en succesvolle methode van Stichting 2030 toe te passen op een beperkt aantal thema’s die aansluiten bij de sdg’s, zoals circulariteit, gezondheid en welzijn, onderwijs en leefbaarheid en de zorg voor de eigen omgeving. Hier kunnen lange lijnen uitgezet worden waarin de kracht van onderop samenkomt met de ambities van de lokale overheid en het bedrijfsleven.

Onze methode is onder voorwaarden en met inachtneming van de plaatselijke omstandigheden en variabelen te kopiëren naar andere steden, netwerken, organisaties en gemeenschappen. Als dit parallel aan een vervolg in Leiden gebeurt, dan ontstaan er zeker waardevolle kruisbestuivingen.